8 maja 2014 roku w Ogrodzie Profesorskim UJ (teren pomiędzy Collegium Maius, Collegium Witkowskiego i Collegium Nowodworskiego), w obecności Władz Uniwersytetu i zebranych gości, odbyła się uroczystość zakopania Kapsuły Czasu Uniwersytetu Jagiellońskiego. To niezwykłe wydarzenie stanowiło pierwszy punkt majowych obchodów Jubileuszu 650-lecia UJ.

„Nasze działanie to jest chwila, błysk na przestrzeni 650 lat. Kapsułę będzie można otworzyć, nie wcześniej niż za 50 lat. Zostawimy w niej przesłanie społeczności akademickiej, by potomni zapoznali się z nim i zastanowili, czy mieliśmy rację" – mówił rektor UJ prof. Wojciech Nowak. Jak zauważa JM Rektor w przesłaniu, które ma zostać zdeponowane w Kapsule – „Uniwersytet Jagielloński – to historia, ale i współczesność. Opiera się na doświadczeniu starszych, zachwycając się jednocześnie entuzjazmem młodych. Tym ostatnim chcemy pozostawić szlachetne wzorce, napełniając swoistą, wirtualną „kapsułę czasu".

W specjalnie przygotowanej niszy, na głębokości 120 cm, umieszczony został, wykonany z wysokiej klasy stali nierdzewnej, walec, wewnątrz którego zdeponowano przesłanie od władz Uniwersytetu, medal jubileuszowy, egzemplarze czasopisma "Alma Mater" oraz wiele innych przedmiotów, których opis można przeczytać TUTAJ.

Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. med. Wojciech Nowak przedstawił zawartość kapsuły. Następnie Adrian Ochalik, rzecznik prasowy UJ odczytał tekst, który zwyciężył w konkursie zorganizowanym przez "Dziennik Polski" z okazji Jubileuszu i znalazł się, wraz z dwoma pozostałymi wyróżnionymi tekstami, wśród przedmiotów złożonych w kapsule. Nagrody laureatom konkursu wręczył JM Rektor.

Konkurs "Dziennika Polskiego" pt. "Jak wyobrażasz sobie Uniwersytet Jagielloński za 50 lat?" zgromadził wiele prac w różnorodnej formie literackiej, przedstawiających wizje mieszkańców Krakowa na temat wyglądu i funkcjonowania Uniwersytetu w 2064 roku oraz zawierających szereg pytań, jakie chcieliby zadać przyszłym pokoleniom. Jury złożone z przedstawicieli Uczelni oraz "Dziennika Polskiego" wyłoniło trzech laureatów konkursu. Laureatami zostali: Izabella Bociańska, Julia Kalęba oraz Janusz J. Sepioł.

Zwycięskie teksty, które umieszczono w kapsule:

Izabella Bociańska

Janusz J. Sepioł

Julia Kalęba

Kapsułę zamknięto ciężką pokrywą, na której wyryto pamiątkowy napis. Następnie kapsuła została zasypana i nakryta płytą z dolomitu szlifowanego, na którym ustawiono ozdobny kapitel. Przytwierdzono do niego mosiężną płytkę z napisem w językach polskim i angielskim: "Kapsuła Czasu wykonana na 650-lecie Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1364-2014, Kraków, maj 2014". Uniwersyteckie przesłanie pozostanie ukryte w ziemi przez co najmniej 50 lat - odkopanie Kapsuły planowane jest nie wcześniej niż w roku 2064.

Inicjatorami stworzenia jubileuszowej Kapsuły Czasu Uniwersytetu Jagiellońskiego byli studenci Uniwersytetu. W kapsule umieścili niezwykle trwałą płytę DVD, wykonaną ze specjalnego szkła, które pod względem odporności chemicznej przewyższa większość dostępnych na ziemi materiałów. Użyty materiał wrażliwy jest jedynie na płynne kwasy i roztwory mocnych zasad o temperaturze powyżej 100°C. Wytrzymuje w niezmienionym stanie działanie temperatur w zakresie od 500°C do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Na płycie studenci zapisali zdjęcia, grafiki, listy do przyszłości, krótkie filmy oraz muzykę.

Zabezpieczenia wnętrza Kapsuły przed niepożądanymi czynnikami zewnętrznymi podjęła się dr Monika A. Koperska i jej współpracownicy z Pracowni Badań nad Trwałością i Degradacją Papieru Wydziału Chemii UJ. Dr Koperska, specjalistka w zakresie konserwacji papieru, dobrała atrament, którym zostało ręcznie spisane przesłanie od władz Uniwersytetu. Atrament nie zawiera miedzi ani żelaza, pozostały w nim jedynie minimalne ilości metali ciężkich. Taki skład chemiczny ma sprawić, że za 50 lat, po otwarciu kapsuły, atrament nie będzie wyblakły ani wypalony. Także papier, na którym powstał dokument został specjalnie przygotowany. Wybrano bawełniany papier długowłóknisty o kwasowości pH>7. Taki dobór materiałów ma zagwarantować trwałość dokumentu. Kluczowym zadaniem było także zabezpieczenie zawartości kapsuły przed zgubnym działaniem wilgoci i dużymi wahaniami temperatury. W celu stworzenia warunków dla przetrwania zawartości Kapsuły przez dziesiątki lat w stanie nienaruszonym, do jej wnętrza zostaną wprowadzone zostały sorbenty: węgiel aktywny (pochłania lotne związki organiczne), żel krzemionkowy (ma właściwości higroskopijne, sprawi że w kapsule będzie sucho, a także zminimalizuje zmiany temperatury) oraz specjalne kartoniki z wypełnieniem mineralnym o właściwościach biostatycznych.

Kapsuła czasu jest darem jubileuszowym dla Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ufundował ją Pan Janusz Soczówka, prezes firmy budowlanej Megabud zajmującej się konserwacją i renowacją zabytków architektury.