W poniedziałek 12 maja w auli Collegium Maius odbyła się polsko-amerykańska debata, będąca kontynuacją Kongresu Kultury Akademickiej, który otworzył obchody Roku Jubileuszowego 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kongres zorganizowany pod hasłem "Idea Uniwersytetu - reaktywacja" skupił szereg ekspertów z Polski i zagranicy i zainicjował poważną dyskusję nad stanem i kondycją środowiska akademickiego w XXI wieku. Jak podsumował podczas otwarcia debaty pomysłodawca i główny organizator Kongresu Kultury Akademickiej, prof. Piotr Sztompka, jego uczestników połączyła chęć zachowania kultury akademickiej w obliczu współcześnie obserwowanych negatywnych trendów, wśród których na pierwszy plan wysuwają się dominacja kultury korporacyjnej i rosnąca biurokratyzacja. Większość uczestników zgodziła się z głównymi tezami, które legły u podstaw Kongresu i stworzyła swego rodzaju ruch społeczny w celu realizacji jego najważniejszych postulatów. - Pod koniec mojej kariery naukowej, zostałem przywódcą rewolucji – żartobliwie skonstatował Profesor, który w tym roku skończył siedemdziesiąt lat.

W anglojęzycznej debacie pod tytułem "Challenges and Dilemmas of Polish and American Universities in the XXI Century" ("Wyzwania i dylematy uniwersytetów polskich i amerykańskich w XXI wieku") udział wzięli:

Neil J. Smelser, emerytowany profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, wieloletni przewodniczący Senatu całego systemu University of California,

Piotr Sztompka, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Rady Programowej Kongresu Kultury Akademickiej,

Jarosław Górniak, profesor UJ, dziekan Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Senatu UJ.

Obecni byli również prorektor UJ ds. rozwoju prof. Maria-Jolanta Flis oraz pełnomocnik rektora UJ ds. współpracy międzynarodowej prof. Zdzisław Mach. Moderatorem debaty był dr Piotr Prokopowicz z Instytutu Socjologii UJ.

Uczestnicy spotkania próbowali odpowiedzieć na pytania nawiązujące do hasła Kongresu Kultury Akademickiej "Idea uniwersytetu - reaktywacja": czy i w jaki sposób można zachować wielowiekowe tradycje uniwersytetu badawczego w nowych warunkach społecznych związanych z masowością kształcenia, rosnącymi kosztami edukacji i badań naukowych, oraz procesem globalizacji? Co dzieje się ze wspólnotą akademicką i tkanką zaufania społecznego, co z relacjami mistrz-uczeń, co z jakościowymi ocenami efektów badawczych i statusu uczonych, co z wymogiem ciągłego doskonalenia i aktualizowania treści edukacyjnych, co z elitarnością instytucji uniwersytetu i jej odmiennością od innych szkół wyższych, co z misją kształcenia oświeconych obywateli a nie tylko wykwalifikowanych pracowników? Jak przeciwstawić się biurokratyzacji, fetyszyzacji wskaźników ilościowych, wąskiemu, zawodowemu profilowi edukacji, negowaniu znaczenia badań podstawowych i dyscyplin humanistycznych, oportunizmowi przy wyborze problemów badawczych, mnożeniu działań pozornych, plagiatów i fałszerstw oraz permisywności środowiska wobec takich nadużyć?

Debata stanowiła część obchodów Jubileuszu 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zdjęcia: Jerzy Sawicz