Z ostatniej chwili

W październiku ubiegłego roku po raz pierwszy oceniono według nowych zasad potencjał jednostek naukowych. Niemal tysiącu podmiotom nadano kategorie "A+", "A", "B" lub "C", które są miernikiem sukcesów badawczych, ale też ważnym wskaźnikiem mającym wpływ na wysokość przyznawanej dotacji. Im wyższa kategoria, tym większe środki na badania statutowe i możliwości występowania o środki unijne. Aby zapewnić obiektywizm i porównywalność ocen, dokonywane były one według specjalnie przyjętego algorytmu, a jednostki naukowe porównywane były w czterech grupach nauk: nauki humanistyczne i społeczne, nauki o życiu, nauki ścisłe i inżynierskie, nauki o sztuce i twórczości artystycznej. Uczeni oceniali: osiągnięcia naukowe i twórcze, potencjał naukowy, materialne efekty działalności naukowej oraz wskazane przez jednostkę najistotniejsze efekty działalności naukowej.

Od przyznanej oceny przysługiwała procedura odwoławcza. Dzięki temu Wydział Matematyki i Informatyki UJ oraz Wydział Prawa i Administracji UJ uzyskały najwyższą kategorię "A +". Wcześniej tak wysoko oceniono też Wydział Polonistyki UJ, Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ, Wydział Chemii UJ oraz Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.

- Jednostki naukowe z prestiżową kategorią "A+" wraz z Krajowymi Naukowymi Ośrodkami Wiodącymi stanowią elitę i wizytówkę polskiej nauki - mówiła w październiku ubiegłego roku prof. Barbara Kudrycka, ówczesna minister nauki i szkolnictwa wyższego.

Na procedurze odwoławczej skorzystał także Wydział Nauk o Zdrowiu UJ, który dołączył do grona jednostek naukowych z kategorią "A".

16 czerwca 2014 r. Uniwersytet Jagielloński gościł oficjalną delegację z Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej, będącej ekslawą Azerbejdżanu, oddzieloną od reszty tego kraju przez terytorium Armenii. W skład delegacji weszli m. in. rektor Uniwersytetu Nachiczewańskiego, prof. Saleh Maharramov, prorektor tej uczelni, dr Anar Kazimov, profesorowie Ismayil Haciyev i Tariyel Talibov z Oddziału Nachiczewańskiego Azerbejdżańskiej Akademii Nauk, a także III Sekretarz Ambasady Azerbejdżanu w Polsce, Samir Rzayev.

Wizyta delegacji z Azerbejdżanu

Gości przyjęli w sali Senackiej Collegium Novum rektor UJ, prof. Wojciech Nowak oraz prorektor ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych, prof. Stanisław Kistryn. W trakcie spotkania obie strony wyraziły wolę współpracy zarówno w dziedzinie badań naukowych, jak i wymiany studenckiej. Rektor Wojciech Nowak zapowiedział przygotowanie memorandum dotyczącego ww. współpracy, którego sporządzeniem zajęliby się dziekani poszczególnych wydziałów.

Azerbejdżańska Akademia Nauk, założona w 1945 roku jako Akademia Nauk Azerbejdżańskiej SRR, jest główną instytucją naukową Republiki Azerbejdżanu. Jej zadaniem jest koordynacja prowadzonych w tym kraju badań we wszystkich dziedzinach nauki.

Uniwersytet Nachiczewański istnieje on roku 1967. Od 2002 roku stanowi jednostkę samodzielną. Jest zaangażowany w aktywną współpracę międzynarodową, m. in. w dziedzinie wymiany studenckiej: wśród studiujących tam 5 tysięcy osób, jest aż 350 studentów zagranicznych z 12 krajów. Uniwersytet uczestniczy w programach Erasmus Mundus i Erasmus Plus.

Zdjęcia: Anna Wojnar

Wizyta delegacji z Azerbejdżanu

Wizyta delegacji z Azerbejdżanu

Wizyta delegacji z Azerbejdżanu

Szanowni Państwo,

w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 czerwca 2014 r., stwierdzającego, że przepisy dotyczące odpłatności za drugi i kolejny kierunek studiów stacjonarnych w uczelni publicznej oraz za korzystanie z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS tj. art. 99 ust. 1 pkt 1a i 1b oraz ust. 1b, a także art. 170a ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym są niezgodne z art. 70 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, na najbliższym posiedzeniu Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego zostanie poddana pod głosowanie uchwała w sprawie zasad zwalniania z opłat za usługi edukacyjne.

W projekcie uchwały przewidziano zapisy zwalniające z odpłatności za usługi edukacyjne, których podstawą pobierania są zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny przepisy.

Jednocześnie Rektor UJ wystąpił do Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich z pismem w sprawie podjęcia pilnych działań umożliwiających stosowanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego zarówno względem osób aktualnie studiujących jak i rozpoczynających studia w roku 2014.

W związku z powyższym Rektor UJ proponuje poddać pod obrady KRASP uchwałę, w której wszystkie uczelnie - podobnie jak Uniwersytet Jagielloński - zobowiążą się do wprowadzenia w swoich wewnętrznych regulacjach uchwał w sprawie zwolnienia z opłat za drugi i kolejny kierunek studiów stacjonarnych w uczelni publicznej oraz za korzystanie z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS na zakwestionowanych przez Trybunał Konstytucyjny zasadach.

Prof. dr hab. med. Wojciech Nowak

Naukowcy z Włoch i Polski pracują nad stworzeniem nowej metody ochrony zabytkowych manuskryptów przed degradacją. Obiektem ich badań jest rysunek Leonarda da Vinci z początku XVI wielu, będący najprawdopodobniej autoportretem artysty. Dzieło znajduje się obecnie w bardzo złym stanie – wykonany czerwoną kredą rysunek narażony był przez wieki na działanie wilgoci, przez co uległ zażółceniu i staje się z czasem coraz mniej wyraźny. Dzięki przełomowej technice, istnieje szansa na powstrzymanie, a nawet częściowe cofnięcie tego procesu. W tym celu, złożony przede wszystkim z fizyków włoski zespół badawczy współpracuje z dr hab. Joanną Łojewską z Wydziału Chemii UJ, specjalizującą się m. in. w problematyce degradacji papieru.

W wyniku prowadzonych badań, naukowcy opracowali nową metodę diagnozy procesów degradacji papieru i innych materiałów opartych na celulozie, opartą na identyfikacji i pomiarze koncentracji cząsteczek pochłaniających światło – chromoforów, które powodują zażółcenie materiału i deformację łańcucha celulozy. W niedalekiej przyszłości metoda ta może stanowić podstawę stworzenia skutecznych technik konserwacji, które umożliwiłyby uratowanie wielu cennych zabytków. Powstała już wstępna koncepcja ratowania rysunku Leonarda da Vinci.

- Klasyczne metody chemiczne raczej nie wchodzą w grę. Dobrym pomysłem wydaje się być użycie niskotemperaturowej plazmy, ale trzeba włożyć jeszcze mnóstwo wysiłku, aby metodę tę opracować dla potrzeb ratowania dzieł sztuki. Na razie jest ona w fazie testów. Nie mamy bowiem stuprocentowej pewności, co zadziała bezpiecznie dla tak delikatnego materiału – tłumaczy dr hab. Łojewska.

12 czerwca podpisane zostało porozumienie o współpracy w zakresie ochrony prywatności i danych osobowych pomiędzy Uniwersytetem Jagiellońskim a Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych. Dokument podpisali JM Rektor UJ prof. dr hab. med. Wojciech Nowak i Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych minister dr Wojciech Rafał Wiewiórowski, w obecności prof. dr. hab. Tadeusza Włudyki, kierownika Katedry Prawa Gospodarczego UJ.

Podpisanie porozumienia o współpracy z GIODO

Współpraca będzie realizowana w obszarach działalności: naukowo-badawczej, edukacyjnej, promocyjnej i wydawniczej. Obie instytucje będą również wymieniać się materiałami o charakterze analitycznym i informacyjnym, dokumentacją prawną oraz innymi danymi dotyczącymi form i metod pracy z zachowaniem tajemnic prawnie chronionych. Wspólnie będą organizowane seminaria, konferencje, szkolenia, praktyki studenckie oraz prace naukowe i badawcze z zakresu ochrony danych osobowych. Uniwersytet Jagielloński będzie realizował porozumienie poprzez Wydział Prawa i Administracji.

Podpisanie porozumienia o współpracy z GIODO

Dr Wiewiórowski zauważył, że UJ jest pierwszą uczelnią, na której rozpoczęły się dyskusje na temat ochrony danych osobowych i to wcześniej niż w 1989 r. - pod koniec lat 60. ukazały się publikacje prof. Franciszka Studnickiego z UJ na temat informatyki prawniczej („Cybernetyka i prawo", 1969), zatem teoretyczne podstawy problematyki ochrony danych zostały opracowane na naszej uczelni. Podkreślił, że UJ jest w stanie zagwarantować podejście do tematyki od strony prawnej, ale także ekonomicznej i medycznej (kwestia ochrony prywatności w badaniach klinicznych i farmaceutycznych).

W pierwszym etapie współpraca obejmować będzie organizację przez UJ studiów podyplomowych, uprawniających do wykonywania funkcji administratora bezpieczeństwa informacji w oparciu o znowelizowane przepisy europejskie w zakresie ochrony danych osobowych.

Podpisanie porozumienia o współpracy z GIODO

Dr Marcin Smaga – kierownik podyplomowych studiów bezpieczeństwo informacji, powiedział, że studia będą dotyczyły ochrony prywatności i sposobów jej organizacji w administracji publicznej, służbie zdrowia, bankowości, ale także pracy z informacjami niejawnymi. Skierowane są do szerokiej grupy osób (nie ma wymogów, co do studiów kierunkowych), niekoniecznie posiadających wykształcenie prawnicze. Studia mają dać wiedzę teoretyczną (prawną), ale i praktyczną, nauczyć, jak wśród tych przepisów się poruszać.

Podpisanie porozumienia o współpracy z GIODO

Podpisane porozumienie wpisuje się w realizację misji Uniwersytetu w zakresie nawiązywania współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Nadzór nad realizacją postanowień Porozumienia powierzono Andrzejowi Lewińskiemu, Zastępcy Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz prof. dr. hab. Tadeuszowi Włudyce, Kierownikowi Katedry Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji UJ.

Otwarty wyklad Normana Daviesa i spotkanie z Timothym Ashem

W czwartek 5 czerwca uroczystym wykładem prof. Normana Daviesa rozpoczął się Polsko-Brytyjski Okrągły Stół. W imieniu Rektora UJ gości powitał prof. Zdzisław Mach – pełnomocnik rektora ds. współpracy międzynarodowej. Okrągły stół jest dorocznym spotkaniem grupy kilkudziesięciu polityków, dyplomatów, urzędników, intelektualistów oraz przedstawicieli biznesu i mediów z Polski i Wielkiej Brytanii, poświęcone najistotniejszym zagadnieniom na agendzie europejskiej. Przed oficjalnym rozpoczęciem obrad prof. Zdzisław Mach spotkał się z prof. Timothym Ashem oraz prof. Normanem Daviesem. Obrady 6 czerwca odbywać się będą w Willi Decjusza.

Otwarty wyklad Normana Daviesa i spotkanie z Timothym Ashem

Otwarty wyklad Normana Daviesa i spotkanie z Timothym Ashem

Otwarty wyklad Normana Daviesa i spotkanie z Timothym Ashem

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju rozstrzygnęło konkurs w programie "Profilaktyka i leczenie chorób cywilizacyjnych" - Strategmed. To pierwszy, strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych, który został opracowany przez Radę Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na podstawie Krajowego Programu Badań. W oparciu o wnikliwą ocenę przeprowadzoną przez ekspertów, Komitet Sterujący programu wyłonił 16 projektów badawczo-rozwojowych na łączną kwotę dofinansowania 310 mln zł. Wśród nich znajdują się przedsięwzięcia z obszaru kardiologii, onkologii, neurologii, a także medycyny regeneracyjnej, która daje nadzieje na realne wykorzystanie między innymi komórek macierzystych w lecznictwie.

- Choroby cywilizacyjne są obecnie jednym z najważniejszych wyzwań w medycynie. Aby rozwijać światowy potencjał polskich naukowców, trzeba inwestować w najnowsze technologie z tego zakresu. Program Strategmed jest odpowiedzią na szybko rozwijające się innowacje w zakresie profilaktyki, diagnostyki i leczenia starzejącego się społeczeństwa - mówi prof. Lena Kolarska-Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

W dwóch zwycięskich projektach uczestniczyć będą naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W pierwszy z nich - "Terapie epigenetyczne w onkologii" - zaangażowany będzie prof. Józef Dulak, kierownik Zakładu Biotechnologii Medycznej WBBiB UJ. Członkami konsorcjum, którego liderem jest spółka Selvita, są również Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN oraz Politechnika Wrocławska.

Celem projektu jest badanie nowych związków o właściwościach antynowotworowych, których opracowanie będzie możliwe dzięki skoordynowanej współpracy partnerów projektu. Wyniki badań prowadzonych na kilku obszarach biochemii, biologii molekularnej, biologii obliczeniowej i bioinformatyki, onkologii oraz doświadczenie firmy biotechnologicznej Selvita stwarza szansę skutecznego wykorzystania wyników badań podstawowych do opracowania podwalin nowych terapii leczenia różnych nowotworów.

Jak podkreśla prof. Józef Dulak, podstawą projektu są m.in. wieloletnie badania prowadzone przez jego zespół, dotyczące molekularnych aspektów powstawania, rozwoju i terapii nowotworów. Projekt będzie możliwy również ze względu na posiadanie najnowocześniejszej aparatury pozwalającej np. na pomiary wzrostu nowotworów czy ocenę przepływu krwi w guzach. Badania z wykorzystaniem modeli zwierzęcych będą przeprowadzane w nowoczesnej zwierzętarni WBBiB, która powstała w ramach projektu strukturalnego „Biotechnologia molekularna dla zdrowia" realizowanego z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w latach 2008-2012. Badania molekularne dotyczące mechanizmów regulacji wzrostu nowotworów przez hipoksję (niedotlenienie) oraz nowych inhibitorów czynników aktywowanych w hipoksji wykonywane będą także w laboratoriach Zakładu na terenie Małopolskiego Centrum Biotechnologii. W ten sposób realizowana będzie także działalność międzynarodowego laboratorium stowarzyszonego (Laboratoire International Associe – LIA), jakie Zakład Biotechnologii Medycznej utworzył we współpracy z Centre de Biophysique Moleculaire CNRS w Orleanie we Francji. W MCB prowadzone będą także prace nad oczyszczaniem i krystalizacją białek rekombinowanych. Zadanie to będzie realizowane przez zespół dr. Grzegorza Dubina z Pracowni Rentgenograficznej MCB.

Zaakceptowany do realizacji w konkursie Strategmed jest również projekt "Farmakoterapia śródbłonka naczyniowego i aktywacji płytek krwi zależna od prostacykliny, tlenku azotu i tlenku węgla - nowa strategia w zapobieganiu przerzutowości nowotworowej". Zrealizuje go w latach 2015-2017 konsorcjum, którego liderem jest Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków (JCET). W projekcie uczestniczą także Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu, Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytet Medyczny w Łodzi i Łotewski Instytut Syntezy Organicznej w Rydze. Wniosek do programu opiewał na kwotę ponad 22 mln złotych.

Realizacja projektu pozwoli na lepsze poznanie mechanizmów farmakoterapii śródbłonka, które poprzez mechanizmy naczynioprotekcyjne i przeciwpłytkowe mogą stanowić podstawę skutecznej terapii przerzutowości nowotworowej i, co najważniejsze, dostarczy szerokie dossier badań przedklinicznych nowych związków o działaniu przeciwprzerzutowym dokumentujące ich skuteczność, profil farmakokinetyczny oraz bezpieczeństwo.

Konsorcjum projektowe, któremu przewodniczy prof. Stefan Chłopicki z JCET, złożone z pięciu partnerów w Polsce i jednego za granicą stanowi dynamiczne, interdyscyplinarne i międzynarodowy zespół badawczy o uzupełniającej się specjalizacji. Wstępne wyniki badań i zgłoszenia patentowe zdają się potwierdzać znaczenie nowej proponowanej strategii farmakoterapii przerzutowości nowotworowej.

- Wyniki pierwszego konkursu Strategmed pokazują, że innowacje mogą mieć realny wpływ na poprawę jakości życia każdego Polaka. Nowoczesne rozwiązania medyczne naszych naukowców mają także ogromny potencjał do komercjalizacji na rynkach zagranicznych, co w wymierny sposób będzie wzmacniać konkurencyjność polskiej gospodarki - mówi prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Program będzie realizowany do końca 2017 roku. W tym czasie Narodowe Centrum Badań i Rozwoju planuje ogłosić w sumie trzy konkursy na łączną kwotę 800 mln złotych. Nabory projektów będą przeprowadzane raz do roku.

Szczegółowe informacje znajdują się na stronie programu.

Prof. Krystyna Sztefko (Fot. Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie)

Nagroda ta jest przyznawana raz do roku, jednej osobie, jako uhonorowanie wybitnych osiągnięć w zakresie diagnostyki laboratoryjnej dla osób zajmujących się biochemią medyczną i diagnostyką laboratoryjną.

- Prof. Jan Sznajd to niekwestionowany mentor dla każdego diagnosty, dlatego cieszę się, że otrzymałam nagrodę jego imienia – mówi prof. Krystyna Sztefko.

Wizyta delegacji z chińskiej prowincji Jiangsu

W piątek 23 maja br. prof. Stanisław Kistryn, prorektor UJ ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych, przyjął w sali Senackiej delegację z Jiangsu Science and Technology Department oraz przedstawicieli chińskich przedsiębiorstw medycznych z prowincji Jiangsu. Spotkanie miało charakter roboczy i dotyczyło możliwości nawiązania przyszłej współpracy. Ze strony Uniwersytetu Jagiellońskiego w spotkaniu uczestniczyli również prof. Maciej Małecki, pełnomocnik rektora UJ ds. nauki i rozwoju w Collegium Medicum, prof. Tomasz Guzik, prof. Tadeusz Marek, prof. Adam Dubin, oraz dr Radosław Rudź. Gości przywitał rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Wojciech Nowak.

W trakcie spotkania dokonano ogólnej prezentacji Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także działalności Małopolskiego Centrum Biotechnologii oraz Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju UJ. Uczestnicy spotkania wymienili informacje w zakresie kluczowych obszarów dla przyszłej, wspólnej działalności.

Wizyta delegacji z chińskiej prowincji Jiangsu

Wizyta delegacji z chińskiej prowincji Jiangsu

Wizyta delegacji z chińskiej prowincji Jiangsu

Wizyta delegacji z chińskiej prowincji Jiangsu

Zdjęcia: Anna Wojnar

prof. Bogdan Szlachta

W piątek 23 maja br. po raz pierwszy przyznano nagrody Polsko-Litewskiego Forum Dialogu i Porozumienia im. Jerzego Giedroycia. Jednym z laureatów jest prof. dr hab. Bogdan Szlachta, dziekan Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W uroczystej gali wręczenia odznaczeń dla osób wybitnie zasłużonych na polu budowania przyjaznych relacji polsko-litewskich wzięli wysokiej rangi dostojnicy Republiki Litewskiej, przedstawiciele ambasady RP, wybitne grono naukowców, intelektualistów i dziennikarzy litewskich. Uroczystość transmitowały na żywo miejscowe media.

Prof. Bogdan Szlachta został uhonorowany statuetką w postaci królewskiego dębu autorstwa rzeźbiarza Stefana Wierzbickiego.

- Pracując nad tym motywem napotkałem wiele trudności. Mamy ściśle powiązaną historię. Jednakże nasze narody nie mają symboli, które moglibyśmy zaprezentować. Przypadkowo usłyszałem o królewskim dębie rosnącym w puszczy augustowskiej do XIX wieku. Dąb zyskał miano "królewskiego", gdyż po polowaniach wypoczywali pod nim Witold i Jagiełło. Z drugiej strony odkryłem, iż jest to jedyny wyraz, w którym litera "a" w obu językach ma "ogonek". Myślę, że w przyszłości będą łączyły nas wszystkie słowa, wszystkie litery i nawet wykrzykniki - mówił artysta o historii i symbolice nagrody.

- Polacy i Litwini stworzyli ostatnimi czasy prawdziwy dom szaleńców, w którym nie ustają kłótnie i spory. Bogdan Szlachta wkraczał w te trudne relacje zawsze wtedy, gdy był najbardziej potrzebny - mówił w laudacji prof. Alvydas Jokubaitis z Uniwersytetu Wileńskiego oraz członek zarządu Forum im. J. Giedroycia, który swoje wystąpienie zakończył wersem z litewskiego przekładu "Pana Taudeusza".

- Ponieważ wszyscy tłumacze kłamią, dlatego za sprawą litewskiego tłumacza bohater Adama Mickiewicza wypowiada słowa, których w rzeczywistości nie mówi po polsku: "Nie tytuły są ważne, ale to, że jesteśmy braćmi". Przekład litewski przypomina nam, iż do niedawna, do końca XIX w., Polacy i Litwini byli braćmi. Bogdan Szlachta uczynił bardzo wiele, byśmy znowu nimi byli - mówił prof. Alvydas Jokubaitis.

Prof. Bogdan Szlachta dziękując za wyróżnienie przypomniał pierwsze publikacje o Litwie, które wraz z przyjaciółmi znad Wilii wydawał w kraju, a dzięki którym Polacy mogli się wiele dowiedzieć o współczesnej Litwie i Litwinach. Powiedział też, że nie wierzy w ideę wiecznego pokoju, ale liczy, że obywatele tych krajów mogą się nawzajem lepiej poznać.