X

Z ostatniej chwili

Wielkość palców ma związek ze stanem zdrowia mężczyzn

Już ze wcześniejszych ustaleń naukowych wynikało, że w długości palców - zarówno kobiecych, jak i męskich - zawarta jest informacja o rozwoju płodowym. Nowe badania na ten temat, przeprowadzone przez polsko-amerykański zespół, opublikuje w nadchodzącym numerze "Annals of Human Biology".

Jeżeli mężczyzna ma krótszy palec wskazujący od palca serdecznego oznacza to, że w życiu płodowym oddziaływało na niego wyższe stężenie testosteronu niż estrogenów. I odwrotnie - mężczyzna z dłuższym palcem wskazującym podlegał wyższemu stężeniu estrogenów w łonie matki. Stosunek długości palca drugiego do czwartego, nazywany indeksem 2D:4D (z ang. "the 2nd to 4th digit ratio"), nie zmienia się przez całe życie. Dlatego może być używany jako wyznacznik środowiska hormonalnego, w jakim rozwijał się płód.

Badacze z Zakładu Zdrowia i Środowiska UJ CM - doktorantka Magdalena Klimek, prof. Grażyna Jasieńska, dr Andrzej Galbarczyk, dr Ilona Nenko oraz Louis Calistro Alvarado z University of New Mexico - przebadali blisko 700 mężczyzn w różnym wieku, zamieszkałych na terenie Beskidu Wyspowego.

Polscy i amerykańscy naukowcy odkryli, że chłopcy, którzy mają krótszy palec wskazujący w stosunku do serdecznego (co świadczy o wyższych poziomach testosteronu w życiu płodowym), rodzą się więksi oraz mają wyższą masę ciała w okresie dzieciństwa i dojrzewania. Co więcej, w wieku dorosłym tacy mężczyźni mają średnio również wyższe stężenia testosteronu oraz więcej dzieci.

Z tego nasuwa się wniosek, że indeks długości palców 2D:4D można uznać za wskaźnik kondycji zdrowotnej mężczyzny. Zaprezentowane przez naukowców wyniki wskazują, że wysokie stężenia testosteronu podczas rozwoju płodowego mogą mieć korzystny wpływ na całe późniejsze życie mężczyzn, gdyż ten hormon odgrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju męskich płodów. Zatem - twierdzi polsko-amerykańska ekipa - patrząc na stosunek palca wskazującego do palca serdecznego możemy oszacować poziom testosteronu oraz potencjał rozrodczy danego mężczyzny.

- Z wysokim poziomem testosteronu łączą się jednak nie tylko korzyści - jego zbyt wysokie stężenie może powodować także problemy zdrowotne. Wcześniejsze badania wykazały, ze panowie mający dłuższy palec serdeczny częściej chorują na raka prostaty, autyzm czy choroby układu krążenia. Ten prosty w pomiarze wskaźnik może z powodzeniem stać się niebawem jednym z narzędzi oceny ryzyka wielu chorób, mogących mieć swoje korzenie jeszcze w łonie matki - mówi Magdalena Klimek.

Jak dodała prof. Grażyna Jasieńska, "poszukiwanie wskaźników, które mówią nam, w jakich warunkach przebiegał rozwój płodowy, jest niezwykle ważne". Wiele chorób cywilizacyjnych takich jak np. cukrzyca czy choroby układu krążenia częściej występuje u osób, które rozwijały się w niekorzystnych warunkach."

Artykuł w "Annals of Human Biology" jest już dostępny w wersji internetowej.

(PAP Nauka w Polsce)

Nowy program COST na Uniwersytecie Jagiellońskim

nowy program

Najnowsze dane eksperymentalne i kliniczne wskazują na to, że tzw. mieloidalne komórki regulatorowe w znaczący sposób kontrolują działanie układu immunologicznego, który broni nas między innymi przed zakażeniami wywoływanymi przez drobnoustroje lub ogranicza powstawanie nowotworów. W skład tych komórek wchodzi duża część białych krwinek, takich jak granulocyty, monocyty czy komórki dendrytyczne. Chociaż wiele procesów chorobowych wiąże się ze zmianami w obrębie mieloidalnych komórek regulatorowych, ogromna różnorodność tych komórek i brak jednoznacznych metod ich identyfikacji, uniemożliwia szybki postęp w rozumieniu ich pełnego znaczenia w odpowiedzi odpornościowej i procesach chorobowych.

Ma to zmienić nowy program COST o nazwie Mye-EUNITER (European Network of Investigators Triggering Exploratory Research on Myeloid Regulatory Cells), który właśnie został zatwierdzony do finansowania przez Komisję Europejską. Program zainicjowali immunolodzy z Uniwersytetu Duisburg-Essen w Niemczech, przy aktywnym wsparciu sześciu ośrodków europejskich, zrzeszonych w sieci IRUN (International Research Universities Network), takich jak Uniwersytet w Munsterze (Niemcy), Barcelonie (Hiszpania), Glasgow (Wielka Brytania), Radboud University w Nijmegen (Holandia), University of Zurich, (Szwajcaria) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W programie COST uczestniczy 18 krajów europejskich i partnerzy ze Stanów Zjednoczonych. Ze strony Uniwersytetu Jagiellońskiego program koordynują dr hab. Jarosław Baran z Katedry Immunologii Klinicznej i Transplantologii, Wydziału Lekarskiego UJ CM oraz prof. dr hab. Joanna Cichy z Zakładu Immunologii, Wydziału Biochemii, Biofizyki I Biotechnologii UJ.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Uniwersytetu Duisburg-Essen.

Nominacje profesorskie dla naukowców z UJ

nominacje

Fot. Łukasz Kamiński / KPRP

Prezydent Bronisław Komorowski wręczył 21 maja w Warszawie akty nominacyjne 64 nauczycielom akademickim oraz pracownikom nauki i sztuki.

- Dziś zadaniem numer jeden jest przełamywanie barier psychologicznych, prawnych i innych, które utrudniają, opóźniają przeprowadzanie procesu konsolidacji szkolnictwa wyższego. Nie sprostamy trudnej konkurencji w obliczu kryzysu demograficznego, jeśli nie zdobędziemy się na zdolność przekraczania barier - mówił Bronisław Komorowski.

Prezydent, wspominając obchodzoną w tym roku 25. rocznicę odzyskania przez Polskę wolności, zaznaczył, że to okazja do dokonania bilansu osiągnięć. Wskazywał, że większość Polaków jest zadowolonych z własnego życia, z życia własnej rodziny, dobrze oceniają zmiany w swoich miejscowościach.

- Życzę, aby bilans dokonań w ramach życia naukowego, ścieżki naukowej, też wypadł tak samo pomyślnie - powiedział. Zaznaczył też, że suma dokonań i sukcesów indywidualnych składa się na sukces Polski, całego społeczeństwa.

Wśród nowych profesorów znaleźli się uczeni z Uniwersytetu Jagiellońskiego:

  • Joanna Cichy - profesor nauk biologicznych,
  • Katarzyna Dybeł - profesor nauk humanistycznych,
  • Artur Osyczka - profesor nauk biologicznych.
  • Zgodnie z Ustawą o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki tytuł profesora nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wniosku Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Tytuł ten może być nadany osobie, która uzyskała stopień doktora habilitowanego, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie habilitacyjnym, może także pochwalić się sukcesami dydaktycznymi, w tym w kształceniu kadry naukowej lub artystycznej.

    Doktoranci z UJ wyjadą na staże do Niemiec

    Z okazji Jubileuszu 650-lecia Uniwersytet Jagielloński otrzymał dar od Uniwersytetu Ruhr w Bochum w postaci stypendium w wysokości 6500 euro, przeznaczonego na pobyty badawcze w Bochum jednego lub kilku doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego, do wykorzystania do końca 2015 roku.

    Zasady konkursu opracowane zostaną przez Rektorski Zespół ds. Stypendiów Bilateralnych dla Studentów i Doktorantów pod przewodnictwem prof. Andrzeja Mani, prorektora UJ ds. dydaktyki i będą podane do publicznej wiadomości w terminie późniejszym.

    Uniwersytet Ruhr w Bochum jest od trzydziestu pięciu lat jednym z najważniejszych partnerów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był pierwszym uniwersytetem w Republice Federalnej Niemiec, który podpisał porozumienie o współpracy naukowej z Uniwersytetem Jagiellońskim w dniu 20 listopada 1979.

    W imieniu całej społeczności akademickiej naszej Almae Matris dziękujemy fundatorowi!

    Tekst: dr Maria Kantor.

    article

    Ranking Szkół Wyższych „Perspektywy 2014″

    21 maja opublikowany został Ranking Szkół Wyższych „Perspektywy 2014", w którym oceniono 195 polskich uczelni (88 uczelni akademickich, 80 magisterskich niepublicznych oraz 27 państwowych wyższych szkół zawodowych). Ranking przygotowuje Fundacja Edukacyjna „Perspektywy", pod nadzorem Kapituły kierowanej przez prof. Michała Kleibera, prezesa Polskiej Akademii Nauk. Są to w istocie cztery rankingi główne odzwierciedlające różnorodność uwarunkowań i misji pełnionych przez główne grupy polskich uczelni.

    Ranking uczelni akademickich został oparty na 33 szczegółowych kryteriach, tworzących sześć grup kryteriów: prestiż, potencjał naukowy, efektywność naukowa, innowacyjność, warunki studiowania oraz umiędzynarodowienie. Liderzy w głównych grupach kryteriów to:

  • prestiż wśród kadry akademickiej – Uniwersytet Jagielloński,
  • prestiż wśród pracodawców – Politechnika Warszawska,
  • potencjał naukowy – Uniwersytet Jagielloński,
  • efektywność naukowa – Uniwersytet Jagielloński,
  • publikacje i cytowania – Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
  • innowacyjność – Akademia Górniczo-Hutnicza,
  • umiędzynarodowienie – Akademia Finansów i Biznesu Vistula.
  • W ramach tej publikowanej od 2000 r. klasyfikacji, przygotowywany jest także Ranking Uczelni Akademickich. W tym roku objął 88 szkół wyższych – zarówno publicznych jak i niepublicznych (z wyjątkiem uczelni artystycznych), posiadających uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora i prowadzących działalność badawczą.

    W 2014 roku najlepszą akademicką uczelnią w Polsce jest Uniwersytet Warszawski, który wyprzedził minimalnie Uniwersytet Jagielloński.

    ranking (3)

    Opublikowany został także Ranking Kierunków Studiów, obejmujący 39 głównych kierunków i grup kierunków studiów. Ranking ten oparty został na pięciu kryteriach: opiniach profesorów, opiniach pracodawców, publikacjach, cytowaniach oraz tzw. indeksie Hirscha, wskazującym na znaczenie wszystkich prac naukowych danego autora. W jedenastu przypadkach zwyciężył Uniwersytet Jagielloński (głównie w naukach medycznych i humanistycznych), w dziewięciu Uniwersytet Warszawski (najwyżej oceniony w naukach ścisłych i społecznych), a w siedmiu Politechnika Warszawska (nowoczesne technologie).

    W rankingu typów szkół wyższych, najlepszą uczelnią medyczną w Polsce został Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum.

    Klasyfikacja kierunków studiów UJ:

    ranking (2)

    Klasyfikacja kierunków medycznych:

    ranking (1)

    Odpowiedzi partii politycznych na pytania dotyczące nauki i szkolnictwa wyższego w Europie

    W związku z toczącą się już od pewnego czasu debatą nad przyszłością szkolnictwa wyższego i badań naukowych w Europie i w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego, biorąc pod uwagę niezwykle ważną rolę, jaką Parlament Europejski i Komisja Europejska mają do odegrania w kształtowaniu Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego, trzy Konferencje Rektorów: Francji (CPU – Conférence de Présidents des Universités), Niemiec (HRK – Hochschulrektorenkonferenz) i Polski (KRASP – Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich) postanowiły zadać przewodniczącym wszystkich partii politycznych, delegujących swoich przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego, 10 pytań (7 pytań odnoszących się do kwestii ogólnoeuropejskich i 3 pytania dotyczące kwestii krajowych: treść pytań znajduje się na www.krasp.org.pl/pl/wydarzenia/pytania_do_partii_politycznych) dotyczących przyszłości szkolnictwa wyższego i badań naukowych w Europie z ich perspektywy.
    czytaj więcej

    FNP sfinansuje wydanie prac naukowców z UJ

    Rada Wydawnicza Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, pełniąca rolę jury konkursu w programie Monografie, zakwalifikowała do wydania w serii „Monografie FNP" dwie nowe prace. Jedną z nich jest "Tora dla narodów świata. Prawa noachickie w ujęciu Majmonidesa" dr. Piotra Majdanika z Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

    Ponadto Rada przyznała dofinansowanie tłumaczenia na język angielski książkom już opublikowanym w serii „Monografie FNP":

  • "Heurystyka filozoficzna" prof. Jana Hartmana (UJ)
  • "Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie" prof. Ryszarda Nycza (UJ)
  • Angielskie wydania wszystkich powyższych tytułów ukażą się nakładem Wydawnictwa Naukowego Peter Lang.

    W ramach programu MONOGRAFIE Fundacja na rzecz Nauki Polskiej finansuje wydanie wyłanianych w konkursie, oryginalnych i wcześniej niepublikowanych prac z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Laureatom konkursu Fundacja zapewnia pokrycie kosztów wydania pracy w serii Monografie FNP oraz honorarium.

    Kolejna flagowa jednostka nauki polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim

    know (3)

    Resort nauki ogłosił w środę wyniki konkursu na Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące (KNOW). Do już istniejących sześciu dołączyły kolejne cztery elitarne jednostki. Ministerstwo nagrodziło najlepsze ośrodki w naukach biologicznych, naukach o Ziemi i naukach rolniczych, które przez najbliższe pięć lat mogą otrzymać od państwa dodatkowe finansowanie w wysokości nawet 50 mln złotych.

    - Ci, którzy w ostrej naukowej konkurencji dowiedli, że są mistrzami w swojej dyscyplinie, otrzymują dziś ogromną premię. To szansa na zbudowanie nowych grup badawczych, podjęcie pionierskich badań, zatrudnienie znakomitych profesorów ze świata, zaproszenie do współpracy najlepszych doktorantów, stworzenie badaczom dobrych warunków do pracy i zapewnienie im motywujących wynagrodzeń - mówi prof. Lena Kolarska-Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

    Flagową jednostką w dziedzinie nauk biologicznych wybrano Jagiellońskie Konsorcjum Naukowo-Biznesowe dla Badań Biomolekularnych i Komórkowych (Cell-Mol-Tech). To wspólny projekt Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ oraz Jagiellońskiego Centrum Innowacji. Konsorcjum prowadzi unikalne, interdyscyplinarne badania z biochemii, biofizyki, biotechnologii oraz biologii molekularnej i komórkowej. Naukowcy realizują tu ponad 120 różnych grantów badawczych. Badają między innymi przyczyny parodontozy czy mechanizmy zakażeń gronkowcowych. Działająca w ramach konsorcjum Grupa Bioenergetyki Molekularnej jest jednym ze światowych liderów w badaniach nad procesem oddychania komórkowego.

    Światowej klasy badacze współpracują z menedżerami innowacji, by wyniki badań naukowych mogły jak najszybciej znaleźć praktyczne zastosowanie. Jagiellońskie Centrum Innowacji to jedna z najskuteczniejszych instytucji otoczenia nauki w kraju. W ramach parku technologicznego działa kilkanaście firm. Centrum utworzyło również fundusz zalążkowy - JCI Venture, którego działalność pozwoliła na utworzenie 10 spółek. Od 2007 r. uzyskały one w sumie 11 krajowych i międzynarodowych zgłoszeń patentowych i patentów na swoje technologie.

    Status KNOW pozwoli na uruchomienie kilku nowych grup badawczych, podniesienie płac naukowców odnoszących największe sukcesy oraz zatrudnienie najzdolniejszych doktorów i profesorów z Polski i świata. Konsorcjum zorganizuje też staże i praktyki dla studentów w firmach wdrażających wyniki badań. Dobra współpraca naukowców z innowacyjnymi firmami stworzy lokalny rynek pracy dla absolwentów kierunków biologicznych.

    know (2)

    - Jestem dumny, że Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ dołączył do grona Krajowych Naukowych Ośrodków Wiodących. To kolejny dowód, że Uniwersytet Jagielloński ze swoim potencjałem badawczym plasuje się w ścisłej czołówce polskich jednostek naukowych. Trzeba jednak pamiętać, że status KNOW i wsparcie od MNiSW to także wielkie wyzwanie dla wydziału, Jagiellońskiego Centrum Innowacji i całego środowiska akademickiego. Mogę zapewnić, że będziemy robić wszystko, żeby naszym naukowcom zapewnić jeszcze lepsze warunki pracy, które mam nadzieję przyczynią się do przełomowych odkryć w dziedzinie nauk przyrodniczych - mówi prof. Wojciech Froncisz, dziekan WBBiB UJ.

    O status KNOW walczyć mogły jednostki, które prowadzą badania naukowe na najwyższym poziomie, posiadają uprawnienia do nadawania stopni naukowych, prowadzą studia doktoranckie powiązane z prowadzonymi badaniami naukowymi i zapewniają wysoką jakość kształcenia. Lista nagrodzonych ośrodków została opublikowana na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

    know (1)

    Przyznawanie statusu KNOW najlepszym ośrodkom naukowym jest jednym z elementów reformy szkolnictwa wyższego z 2011 roku. To już druga edycja konkursu. Pierwszą rozstrzygnięto w lipcu 2012 r. Wyłoniono wtedy trzy Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące specjalizujące się w dziedzinie nauk ścisłych i trzy w zakresie szeroko pojętych nauk medycznych. Wśród nich znalazło się Konsorcjum Naukowe Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum i Instytutu Farmakologii PAN oraz Konsorcjum Naukowe im. Mariana Smoluchowskiego "Materia-Energia-Przyszłość", w którego skład wchodzą m.in. Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ i Wydział Chemii UJ.

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11